Μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που αξίζει να διαβάσετε!
«Διαγραφή του
χρέους και έξοδο από το ευρώ ή συνέχιση του μνημονίου με κάποιες ενδεχομένως
επιμέρους διορθώσεις που δεν πρόκειται να αλλάξουν την ουσία του είναι το πραγματικό δίλημμα των εκλογών της
Κυριακής.» Στο τέλος της εκλογικής περιόδου ο δημοσιογράφος, συγγραφέας και
υποψήφιος βουλευτής της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στη Β΄ Αθήνας Πέτρος Παπακωνσταντίνου μιλά
στον Δημήτρη Τζιαντζή για το mao.gr, κάνοντας έναν απολογισμό της εκλογικής
περιόδου που τελείωσε την Παρασκευή, για την εκλογική μάχη τις Κυριακής και για
το στοίχημα της επόμενης μέρας.
Προβλέπει μεγάλη άνοδο της αντικαπιταλιστικής
–αλλά και της «επίσημης»- Αριστεράς, πρωτοφανές λιντσάρισμα του
δικομματισμού και διάλυση του ΠΑΣΟΚ –και του πολιτικού σκηνικού- με τη
μορφή που το ξέραμε.
Όταν η
γενιά των 500 ευρώ, έγινε γενιά των 200 ευρώ
Ποιες είναι οι
κύριες διαφορές της «μουλωχτής» προεκλογικής περιόδου του 2012 που ζήσαμε με
τις παλαιότερες;
Καταρχάς είναι το μέγεθος
των διακυβευμάτων που τίθενται σε αυτές τις εκλογές. Αυτό που λεγόταν κάθε φορά
ότι «αυτές είναι οι πιο κρίσιμες εκλογές μετά τη μεταπολίτευση», σε παλαιότερες
περιπτώσεις ήταν υπερβολή, προεκλογική σκοπιμότητα, όμως σε αυτές τις εκλογές
είναι συνείδηση κάθε Έλληνα. Έχουμε πίσω μας μια τρομερή διετία-τριετία. Δεν θα
πίστευε κανένας, όταν έβγαινε το ΠΑΣΟΚ στις προηγούμενες εκλογές με το σύνθημα
«λεφτά υπάρχουν», ότι μετά από δυόμισι χρόνια η γενιά των 500 ευρώ θα είχε
γίνει γενιά των 200 ευρώ, ότι θα είχαμε μείωση του πραγματικού εισοδήματος κατά
μέσο όρο 25%. Ότι θα είχαμε μια Ελλάδα οικονομικό ολοκαύτωμα και κοινωνικής
φρίκης.
Η αίσθηση που
έχετε αποκομίσει από την επαφή με τον κόσμο ποια είναι;
Υπάρχει διάχυτη νομίζω
στην ατμόσφαιρα η διάθεση του κόσμου να γυρίσουμε σελίδα και εγώ θα σας
παραλλήλιζα αυτές τις εκλογές, από μια άποψη, με εκείνες του 1981. Δεν υπήρχαν
ποτέ μεγαλύτερες προσδοκίες στα λαϊκά στρώματα ότι σε αυτές τις εκλογές κατ’
εξαίρεση κάτι μπορεί να αλλάξει και ότι ο λαός δεν θα παίξει το ρόλο της
γαλοπούλας που έχει το δικαίωμα κάθε τέσσερα χρόνια παραμονή Χριστουγέννων να
διαλέγει τον σεφ, ότι κάτι περισσότερο μπορεί να κάνει αυτή τη φορά. Βεβαίως
υπάρχουν και μεγάλες διαφορές. Το 1981 κυριαρχούσε μια εύκολη ήρεμη ελπίδα, η
προσδοκία της εύκολης αλλαγής, μετά από το κράτος το μετεμφυλιακό της Δεξιάς,
όμως σήμερα υπάρχει στην ατμόσφαιρα η προσμονή που έχει χαρακτηριστικά
περισσότερο άγριας εκδίκησης: να πληρώσουν με κάθε τρόπο αυτοί που μας
έφεραν σε αυτή την κατάσταση και πρωτίστως βέβαια οι δύο δυνάμεις του δικομματισμού.
Η ΝΔ δεν μπορεί να
γεμίσει το Ζάππειο, το ΠΑΣΟΚ βρίσκει κλειστές αίθουσες να είναι πολύ μεγάλες
για τον κόσμο που συγκεντρώνει, ενώ εκδηλώσεις του δικομματισμού ματαιώνονται ή
αναβάλλονται για το φόβο των επεισοδίων ή κυρίως λόγω αδυναμίας προσέλκυσης κοινού.
Όλα αυτά θα αποτυπωθούν και στην κάλπη;
Σωστή περιγραφή της
ατμόσφαιρας που περιβάλλει τον αστικό πολιτικό κόσμο. Κυκλοφορούν (όσοι
κυκλοφορούν) στο κέντρο της Αθήνας μόνο με αστυνομική συνοδεία σε αυστηρά
επιλεγμένους χώρους. Για μένα το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της λαϊκής
κατακραυγής ήταν η Πρωτομαγιά. Σε άλλες συνθήκες, ο Ευ. Βενιζέλος θα ήταν πίσω
από τη ΓΣΕΕ του κ. Παναγόπουλου, την ΑΔΕΔΥ, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις που
ελέγχει σε μεγάλο βαθμό το ΠΑΣΟΚ (γι’αυτό έχουν και αυτά τα χάλια άλλωστε), θα
τον βλέπαμε να κατεβαίνει στους δρόμους με τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία και
να υπόσχεται λαγούς με πετραχήλια για την επόμενη μέρα. Αυτή τη φορά είδαμε τον
κ. Βενιζέλο να τρυπώνει κυριολεκτικά σε ένα γραφειάκι στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά
χωρίς ούτε έναν εργάτη των ναυπηγείων παρά μόνο με τρία διευθυντικά στελέχη της
επιχείρησης εν είδει… συμπληρώματος στον πίνακα που ήθελε να φιλοτεχνήσει για
να πει, σε ενάμιση λεπτό, με την ξύλινη γλώσσα του ΠΑΣΟΚ, ότι μας
υπόσχεται να μας κάνει τα δύο.. τρία! Τα δύο χρόνια Μνημονίου δηλαδή θα τα
κάνει τρία χρόνια Μνημονίου «και έτσι θα είμαστε κάπως πιο άνετα».
Την ίδια ώρα είδαμε τον κ.
Σαμαρά να πηγαίνει στο Λαύριο με 30 -το πολύ- αμίλητα, ακίνητα και
αγέλαστα στελεχάκια του μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες. Όλα αυτά αποτελούν το
προείκασμα αυτού που πρόκειται να γίνει στις κάλπες. Και αυτό που πρόκειται να
γίνει είναι ένα λιντσάρισμα του δικομματισμού και κυρίως του ΠΑΣΟΚ το οποίο,
κατά την προσωπική μου γνώμη, θα διαλυθεί με τη μορφή που το ξέραμε και θα χρειαστεί
μια πολύ δύσκολη περίοδο για να φτιαχτεί μια νέου είδους κεντροαριστερά.
Ο
κόσμος θα ψηφίσει κυρίως για να εκδικηθεί
Η θεωρία της
«συσπείρωσης των δυνάμεων του δικομματισμού» την τελευταία εβδομάδα θα
ανατραπεί σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση;
Τελείως. Δεν υπάρχει
κανένα δίλημμα που να λειτουργεί στη λαϊκή πλειοψηφία, στα εργατικά και μεσαία
στρώματα της πόλης και του χωριού που έχουν πληγεί από αυτή την κρίση. Δεν
ασχολείται κανείς με αυτά που απασχολούν τους περισσότερους δημοσιογράφους, στα
ντιμπέιτ, στα κανάλια και στα ραδιόφωνα, δηλαδή «πώς θα γίνει κυβέρνηση, αν θα
έχουμε ακυβερνησία την επόμενη μέρα κτλ.», ο κόσμος θα ψηφίσει κυρίως για να
εκδικηθεί για ό,τι έζησε το προηγούμενο διάστημα. Αυτό δεν είναι πάντα καλό
γιατί την Κυριακή (που έχει και Πανσέληνο) διάφορα ζόμπι του πολιτικού
συστήματος μπορεί να κυκλοφορήσουν ή να ξεπροβάλουν και καινούργια σαν τη Χρυσή
Αυγή. Δεν φτάνει η οργή… Πρέπει να συνοδεύεται από μια ελπίδα. Μια καινούργια
πορεία αλληλεγγύης και ισότητας και όχι απλά μια τυφλή ψήφος διαμαρτυρίας
Η Αριστερά έκανε
όμως τις μεγαλύτερες προεκλογικές συγκεντρώσεις της δεκαετίας…
Η Αριστερά (και εννοώ
κυρίως την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ), θα έχει πολύ καλά
αποτελέσματα από άποψη εκλογική. Βέβαια, τα πιο δύσκολα για όλους τους
σχηματισμούς είναι μπροστά τους γιατί αυτοί δεν βρίσκονται στο επίπεδο της
ενότητας, της προετοιμασίας, της οργανωτικής ισχύος και της προγραμματικής
καθαρότητας ώστε να δώσουν την πολύ δύσκολη μάχη που έχουμε μπροστά μας.
Ελπίζει κανείς όμως ότι οι εξελίξεις οι ίδιες θα τραβήξουν την Αριστερά
σε πιο ριζοσπαστικές και αποτελεσματικές θέσεις.
Ποιό είναι τελικά το κύριο δίλημμα των εκλογών; Για
το αποκαλούμενο ευρωπαϊκό (μνημονιακό) στρατόπεδο είναι η απρόσκοπτη συνέχιση
της ευρωπαϊκής πορείας με κάθε τίμημα, για την αντικαπιταλιστική Αριστερά η
ανατροπή του;
Το δίλημμα που τίθεται
είναι ακριβώς αυτό. Δηλαδή διαγραφή του χρέους και έξοδος από το ευρώ ή
συνέχιση του Μνημονίου με κάποιες επιμέρους –ενδεχομένως- διορθώσεις οι
οποίες δεν πρόκειται να αλλάξουν την ουσία του. Το δίλημμα αυτό τίθεται από τα
πράγματα. Και αν υπάρχει ΕΝΑ πράγμα μόνο, κάτι που για μια μόνο στιγμή θα
συμφωνήσουμε με τους κ.κ. Σαμαρά και Βενιζέλο, είναι ότι το δίλημμα για το ευρώ
είναι πραγματικό. Δεν μπορείς, όπως κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, να λες ότι θέλω διαγραφή
του χρέους (διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους) και ταυτόχρονα να
μένουμε στο ευρώ. Γιατί, όπως λένε οι Άγγλοι, το τανγκό θέλει δύο. Και να
θέλεις εσύ να χορέψεις σε αυτόν το ρυθμό, δεν θα στο επιτρέψουν οι Γάλλοι και
οι Γερμανοί είτε έχουν τη Μέρκελ, είτε έχουν το (σοσιαλδημοκράτη) Στάινμαγιερ
είτε έχουν τον Σαρκοζί είτε έχουν τον Ολάντ. Δεν πρόκειται να τους φεσώσεις εσύ
με το χρέος σου και αυτοί να σου πούνε «δεν τρέχει τίποτα παιδιά,
συνεχίστε, είστε ένα ισότιμο μέρος της ευρωζώνης». Θα σου πάρουν την άλλη μέρα
τον ελληνικό χρυσό από την ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη, θα τον κατάσχουν, θα
επιχειρήσουν βάσει του αγγλικού δικαίου που υπέγραψε η προηγούμενη κυβέρνηση να
σου πάρουν και κανένα ελληνικό νησί για να ρεφάρουν το χρέος με αυτό τον
τρόπο. Θα μπεις σε μια διαδικασία οξύτατης μετωπικής σύγκρουσης και ρήξης
με την ΕΕ και θα αναγκαστείς να φύγεςι από το ευρώ είτε το θέλεις είτε όχι.
Τώρα τι θα γίνει στο
μέλλον. Αν υπάρξουν στο μέλλον καταλυτικές ριζοσπαστικές εξελίξεις στην Ευρώπη,
μεγάλα λαϊκά κινήματα και δούμε μια νέα Ευρώπη σε μια εντελώς διαφορετική βάση,
αυτό θα ήταν κάτι θετικό. Αλλά τούτο δεν εξαρτάται αποκλειστικά από μας και δεν
εξαρτάται από την ψήφο μας σε αυτές τις εκλογές και ούτε μπορείς να ζητήσεις
από τους Έλληνες εργαζόμενους να κρατήσουν την αναπνοή τους μέχρι τότε.
Η
καλλιέργεια του συνδρόμου του καραβιού που βουλιάζει (και δεν υπάρχουν αρκετά
σωσίβια)
Πολλοί φοβούνταν
τον κίνδυνο κάποιας προβοκάτσιας τις τελευταίες μέρες της εκλογικής περιόδου με
στόχο την μετατόπιση της πολιτικής ατζέντας. Σε κάθε περίπτωση –όχι τυχαία-
έσκασε η υπόθεση με τις υγειονομικές βόμβες και τις εκδιδόμενες οροθετικές
κοπέλες, το άνοιγμα του πρώτου στρατοπέδου συγκέντρωσης μεταναστών στην
Αμυγδαλέζα ενώ με αφορμή την πιθανότατη είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή
επανέφεραν το δίλημμα του «δημοκρατικού μετώπου».
Ως προς τον κίνδυνο προβοκάτσιας, υπάρχουν
ορισμένοι που τον φοβούνται μονίμως είτε υπάρχει τέτοιος κίνδυνος, είτε δεν
υπάρχει. Ακόμα και κινήματα ολόκληρα όπως τον Δεκέμβρη του 2008, με όλη την
αντιφατικότητα που είχε, έσπευσαν να τον χαρακτηρίσουν περίπου «έργο
προβοκατόρων» και «αντιδραστική εξέλιξη» αλλά ας το αφήσουμε αυτό. Ας
κρατήσουμε μια επιφύλαξη, αλλά φαίνεται ότι οι μηχανισμοί του συστήματος
καταφεύγουν σε άλλα μέσα. Κυρίως επιχειρούν να μετατοπίσουν την ατζέντα από το
Μνημόνιο και την κραυγή αγωνίας της εργαζόμενης Ελλάδας για όλα αυτά που έγιναν
και που πρόκειται να γίνουν στο θέμα των μεταναστών. Επιχειρούν να
καλλιεργήσουν το σύνδρομο του καραβιού που βουλιάζει (και δεν υπάρχουν αρκετά
σωσίβια) και να μεταφέρουν το πρόβλημα στους επιβάτες, ώστε να τρώει ο ένας τον
άλλο για το ποιος θα πάρει το σωσίβιο. Από αυτή την άποψη, έχουν τεράστια
ευθύνη τα κόμματα του δικομματισμού που προβάλλουν ως το συνετό δημοκρατικό
κέντρο της κοινωνίας απέναντι στον εφιάλτη της Χρυσής Αυγής για να αποκτήσουν
κάποιο δημοκρατικό λούστρο ενώ είναι οι ίδιοι που έχουν καλλιεργήσει την
ατζέντα της Χρυσής Αυγής, την ιδεολογία της ξενοφοβίας με κινήσεις γνωστές. Ο
φράχτης στον Έβρο του κ. Παπουτσή, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών του κ.
Χρυσοχοϊδη, λες και η κατεχόμενη Ελλάδα της Μέρκελ δεν μπορεί να αφήσει
ανεκμετάλλευτη και αυτή την ωραία ιδέα. Τώρα με τις εκδιδόμενες γυναίκες
επιχειρούν να καλλιεργήσουν την αίσθηση πως κάθε μετανάστης δεν είναι μόνο εν
δυνάμει κλέφτης αλλά μια υγειονομική βόμβα που μας απειλεί (παρά το γεγονός ότι
10 στις 12 πρώτες οροθετικές που βρέθηκαν είναι Ελληνίδες). Για όλα αυτά θα
έχουν τεράστια ευθύνη απέναντι στον ελληνικό λαό.
Πολλοί
ισχυρίζονται ότι η Αριστερά έχει ευθύνες και έχει υποτιμήσει την άνοδο της
ακροδεξιάς και τον φασιστικό κίνδυνο.
Όχι. Γι’ αυτό το θέμα
νομίζω δεν έχει καμία απολύτως ευθύνη. Δεν μπορεί η Αριστερά να
αυτομαστιγώνεται και να παίρνει την ευθύνη για ό,τι κακό συμβαίνει σ’ αυτή την
κοινωνία. Η Αριστερά και ιδιαίτερα η ΑΝΤΑΡΣΥΑ –γιατί δεν μπορούμε ν’
απολογηθούμε εμείς για όλα τα άλλα κόμματα- έχει πρωτοστατήσει στον αγώνα
αλληλεγγύης στους μετανάστες, αλλά ακόμα και το ΚΚΕ και το ΣΥΡΙΖΑ, όπως ξέρετε,
κάθε χρόνο κάνουν εκδηλώσεις, φεστιβάλ για τους μετανάστες, έχουν ζητήσει την
κατάργηση του Δουβλίνο 2 και να ανοίξουν τα σύνορα προς τη Δύση ώστε όσοι
μετανάστες θέλουν να πάνε στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να
σταματήσει αυτή η απαράδεκτη κατάσταση που η ΕΕ μάς έχει υποχρεώσει, δηλαδή το
να γίνουμε χωματερή ανθρώπινων ζωών και ψυχών. Μας έχει βάλει, δηλαδή, να
γίνουμε ένα πολύ μεγάλο στρατόπεδο συγκέντρωσης και να φυλάμε εδώ τους
μετανάστες για να μην πηγαίνουν στις άλλες χώρες της ΕΕ. Η Αριστερά έχει πει
ότι πρέπει να κυνηγηθεί όχι ο λαθρομετανάστης -που δεν υπάρχει, γιατί δεν
υπάρχουν λαθραίοι άνθρωποι, λαθραίες ανθρώπινες ζωές-, υπάρχουν
λαθροεργοδότες μόνο, που μαζεύουν μετανάστες, π.χ., για να τους μαζεύουν τις
φράουλες στη Μανωλάδα ή για να εργάζονται στα μαγειρεία στο τουριστικό λιμάνι
των Χανίων ή στα εργοστάσιά τους και, όταν είναι να τους πληρώσουν, φωνάζουν
την αστυνομία για να τους διώξουν για να γλιτώσουν και τα λεφτά. Αυτούς πρέπει
να τους κυνηγήσει, τους λαθροεργοδότες μιας λαθραίας ελληνικής αστικής τάξης της
οποίας ο πατριωτισμός φάνηκε άλλωστε μέσα στην κρίση. Οι ίδιοι άνθρωποι που
αγόρασαν, οι εφοπλιστές, οι βιομήχανοι που αγόρασαν το μισό δυτικό Λονδίνο
βγάζοντας τα λεφτά τους στο εξωτερικό, είναι οι ίδιοι που μας καλούν να
σφίξουμε το ζωνάρι και να κάνουμε θυσίες για το καλό της πατρίδας.
Η Αλέκα Παπαρήγα
θέτει πιο μακροπρόθεσμο στόχο και λέει ότι στις 6 του Μάη δεν κρίνεται η
δεκαετία, αλλά η επόμενη μέρα των αγώνων, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ
διατυπώνει μια περισσότερο τελεσιγραφική πρόταση για την κυβερνητική
εξουσία της Αριστεράς εδώ και τώρα. Eίναι όντως οι πιο κρίσιμες εκλογές της
μεταπολίτευσης και μπορεί να αποτελέσουν την “αρχή του τέλους στα βάσανά μας”
όπως κάποιοι λένε;
Η αρχή του τέλους μπορεί
να είναι με μια έννοια, αλλά μόνο με την πολύ στενή έννοια του όρου, δηλαδή ότι
μπορεί να γίνει ένα πρώτο βήμα. Θα έχουμε μια πολύ μεγάλη και δύσκολη περίοδο
εδώ που μας έχουν φτάσει. Δεν υπάρχει απλή λύση στο πρόβλημα, δηλαδή να σχηματιστεί
μια αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα, να βγει ο Ολάντ στη Γαλλία, ο οποίος δεν
έχει δεσμευτεί και σε τίποτα αριστερό, το πολύ που έχει πει είναι μια πολύ
μετριοπαθής εκδοχή των ευρωομολόγων -το πολύ πολύ- και δεν έχει θέσει ποτέ
ζήτημα να απαλλαγεί η Ελλάδα από το χρέος της για να έχει δεσμευτεί προεκλογικά
και, πολύ περισσότερο, δεν θα το κάνει μετεκλογικά.
Θα είναι πολύ σκληρή αυτή
η περίοδος. Υπάρχει όμως κάτι που το πιάνει ο ΣΥΡΙΖΑ και δεν το πιάνει το ΚΚΕ
και, κατά τη γνώμη μου, θα το πληρώσει το ΚΚΕ σ’ αυτές τις εκλογές οι οποίες θα
αποτελέσουν σοκ γι’ αυτό το χώρο κι ελπίζω να είναι ένα δημιουργικό σοκ ώστε να
μετατοπιστεί σε σωστή κατεύθυνση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πιάνει την αγωνία
του κόσμου για μια άμεση λύση. Όχι στο σοσιαλισμό των ονείρων ή των φαντασιώσεών
μας, όχι στη Δευτέρα Παρουσία ή σε μια μέλλουσα ζωή, αλλά στη σκληρή κατάσταση
που βρισκόμαστε σήμερα. ΔΕΝ δίνει σωστή λύση και, κατά τη γνώμη μου, η ενωτική
έκκληση του ΣΥΡΙΖΑ είναι υποκριτική. Δεν μπορεί ο κ. Τσίπρας να θέλει να κάνει
κυβέρνηση και με τον κ. Κουβέλη και με την Αλέκα Παπαρήγα και με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ
και να έχει τη στήριξη του κ. Καμμένου. Αυτό δείχνει έναν πολιτικό
καιροσκοπισμό ενδεχομένως, και λίγο καβάλημα του καλαμιού, ότι τα γκάλοπ μάς
πάνε και ψηλά και λίγο ακόμα μήπως πάρουμε διερευνητική εντολή και παίξουμε
ρόλο στο κεντρικό πολιτικό παιχνίδι.
Ο
Συνασπισμός δεν έχει κόψει τον ομφάλιο λώρο με την τελευταία Μεγάλη Ιδέα του
αστισμού στην Ελλάδα που είναι ο ευρωπαϊσμός
Ποια είναι η
διαφορά της πρότασης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ από αυτήν του ΣΥΡΙΖΑ;
Υπάρχει διαφορά σε πολλά
σημεία. Πιο ορατή απ’ όλα στο ζήτημα του ευρώ. Είναι μια κρίσιμη διαφορά λόγω
της οποίας δεν θα μπορούσαμε να σχηματίσουμε ένα κοινό πολιτικό μέτωπο σ’ αυτή
τη φάση. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως σας είπα και πριν, από την αρχή κιόλας απέρριψε το
Μνημόνιο, αναγνωρίζουμε βεβαίως ότι δεν είναι ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, ο ΣΥΡΙΖΑ του
κ. Τσίπρα και του κ. Λαφαζάνη, δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ της Μαρίας Δαμανάκη ούτε ο
ΣΥΡΙΖΑ του Νίκου Κωνσταντόπουλου. Έχει πάρει τις αποστάσεις του από την ΕΕ του
Μάαστριχτ και του Συμφώνου Σταθερότητας, ωστόσο ο Συνασπισμός δεν έχει κόψει
τον ομφάλιο λώρο με την τελευταία Μεγάλη Ιδέα του αστισμού στην Ελλάδα που
είναι ο ευρωπαϊσμός, η πάση θυσία παραμονή στο ευρώ, η αντίληψη πως αν
φύγουμε από εκεί θα έρθει η καταστροφή. Από αυτή την άποψη, ο ΣΥΡΙΖΑ καταλήγει
να αναπαράγει -από προοδευτικές φυσικά θέσεις, με τον τρόπο του-, το στερεότυπο
του εκβιασμού των ελληνικών συνειδήσεων από το κατεστημένο, τον εκβιασμό που
ακούμε κάθε μέρα από τα ΜΜΕ. Νομίζω ότι δεν μπορούμε να είμαστε αξιόπιστοι
απέναντι στον κόσμο αν δεν θέσουμε το θέμα, πέραν της διαγραφής του χρέους,
πέρα της αναγκαίας εθνικοποίησης των τραπεζών, πέρα της αναδιανομής του
πλούτου, την έξοδο από το ευρώ. Γιατί ο κόσμος θα σε ρωτήσει πολύ απλά: την
άλλη μέρα που θα κάνεις αυτά τα μέτρα που λες, τη διαγραφή του χρέους για
παράδειγμα, οι άλλοι θα σου κόψουν την επόμενη δόση του δανείου. Η Ελλάδα έχει
ένα πρωτογενές έλλειμμα, μπορεί να μην είναι τόσο μεγάλο όσο λένε, αλλά είναι 5
δισ. ευρώ, σύμφωνοι, αλλά άμα δίνεις άλλα 5 δισ., την άλλη μέρα δεν θα μπορείς
να πληρώσεις μισθούς του Δημοσίου και συντάξεις.
Αυτό είναι πραγματικό
πρόβλημα. Δεν μπορείς να πεις στον κόσμο “θα περιμένω δέκα χρόνια ν’ ανακάμψει
η οικονομία επί πτωμάτων και τότε θα το λύσω”. Μέχρι τότε θα ‘χει χαθεί μια
ολόκληρη γενιά.
Η ζωή
μετά το ευρώ
Πρέπει να του πεις ότι τη
μέρα που θα φύγουμε από το ευρώ, θα βάλουμε την πρέσα του Εθνικού
Νομισματοκοπείου να τυπώσει νέες δραχμές, θα υποτιμήσουμε το εθνικό νόμισμα
40-50%, για να είναι πιο ανταγωνιστικοί η βιομηχανία και ο τουρισμός και να του
πεις και την αλήθεια: ότι θα έχουμε βεβαίως υψηλό πληθωρισμό, ότι δεν θα
μπορούμε να αλλάζουμε αυτοκίνητο κάθε δέκα χρόνια γιατί θα είναι πιο ακριβό,
ότι δεν θα μπορούμε να παίρνουμε όλα εκείνα τα γκάτζετ που υποτίθεται ότι μας
είναι απαραίτητα, σαν το iPad2 ή οποιοδήποτε άλλο κάθε τόσο. Θα έχουμε κάποιο
κόστος απ’ αυτή την άποψη, αλλά από την άλλη θα έχουμε πιο φτηνά τρόφιμα, θα
έχουμε δωρεάν φάρμακα, δεν θα μπορούμε να πηγαίνουμε τόσο εύκολα στο εξωτερικό,
αλλά θα πηγαίνουμε πολύ πιο φτηνές διακοπές στην Κρήτη και, τελικά, πρέπει να
διαλέξουμε τι θέλουμε απ’ αυτή τη ζωή και τι μας συμφέρει. Γιατί κι εγώ αν είχα
500.000 ευρώ καταθέσεις στην τράπεζα, δεν θα ‘θελα να φύγουμε από το ευρώ. Θα
μπορούσα να καλύψω τις ανάγκες μου μ’ αυτά τα λεφτά και με τη δραχμή θα
ζημιωνόμουνα. Αν όμως χρωστούσα 50.000 ευρώ στην τράπεζα, θα πετούσα τη σκούφια
μου να φύγουμε από το ευρώ γιατί, όπως καταλαβαίνετε, καλύτερα είναι να χρωστάς
50.000 δρχ. παρά 50.000 ευρώ.
Η συμμαχία των χωρών του Νότου
Αρκετός κόσμος
αναρωτιέται για τη συμμαχία των χωρών του Νότου –έχετε κάποιο σχόλιο;
Η συμμαχία των χωρών του
Νότου είναι μια ελκυστική ιδέα και έχει κάποιο ρεαλισμό, θα έλεγα. Οι χώρες του
Νότου –η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία, Πορτογαλία “και” η Γαλλία, η οποία βέβαια
είναι κάτι μεταξύ Βορρά και Νότου αλλά απ’ αυτή την άποψη που συζητάμε “είναι”
Νότος, αλλά και οι Κέλτες που είναι ο Νότος του Ατλαντικού ωκεανού, τα κέλτικα
ξαδέλφια μας- έχουν την εξής ιδιομορφία: από τη μια μεριά είναι οικονομικά
αδύνατοι κρίκοι, είτε έχουν μπει στο Σύμφωνο Σταθερότητας είτε είναι πολύ
πιθανό να μπούνε σύντομα, εν πάση περιπτώσει πάνε κατά διαόλου οικονομικά με
τον έναν ή τον άλλο βαθμό εκτός από τη Γαλλία, η Γαλλία έχει τα προβλήματά της
αλλά φυσικά παραμένει μια πολύ ισχυρή ιμπεριαλιστική δύναμη. Από την άλλη μεριά
όμως είναι οι χώρες που έχουν μια πολύ έντονη παράδοση Αριστεράς και μάλιστα
επαναστατικής Αριστεράς, κομμουνιστικών κινημάτων, επαναστατικών γεγονότων σαν
τον Μάη του ’68, σαν την Επανάσταση των Γαριφάλων στην Πορτογαλία, σαν τους
εμφύλιους πολέμους που είχαμε στην Ελλάδα και στην Ισπανία, σαν την εξέγερση
του Πολυτεχνείου, σαν τον Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό και την εξέγερση των
Ιρλανδών. Εν πάση περιπτώσει, είναι αδύνατοι κρίκοι, όχι μόνο οικονομικά για το
σύστημα αλλά και πολιτικά και κοινωνικά. Ο συνδυασμός αυτών των δύο είναι
εκρηκτικός και πιστεύω ότι η Ελλάδα, αν κάποιοι ήθελαν να γίνει το ποντικάκι
στο πειραματικό εργαστήριο της κυρίας Μέρκελ, μπορεί, αντίθετα, να γίνει η Τυνησία
της Ευρώπης. Όπως η Τυνησία, μια μικρή σχετικά και περιθωριακή κατά κάποιο
τρόπο… αραβική χώρα ήταν αυτή που πυροδότησε την Αραβική Άνοιξη –μια άνοιξη
βεβαίως αντιφατική, βεβαίως δεν έχει κριθεί πού θα πάει- πάντως κλόνισε τα
απολυταρχικά καθεστώτα αυτής της περιοχής και πυροδότησε μια ηπειρωτική, ας το
πούμε έτσι, εξέγερση, έτσι και η Ελλάδα μπορεί να πυροδοτήσει έναν πανευρωπαϊκό
Μάη καινούργιο –παρατεταμένο όμως, δεν θα κρατήσει μόνον ένα μήνα- κάτι σαν τις
δημοκρατικές επαναστάσεις του 1848 που ξεκινήσανε από το Παρίσι και κλόνισαν
τις απολυταρχίες για τρία χρόνια στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου.
Αν κληθεί η
Αριστερά να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες, θα ήταν αυτό από μόνο του κάτι
αρνητικό;
Εντελώς ειλικρινά, δεν
νομίζω πως θα ήταν το καλύτερο η Αριστερά να αναλάβει –ακόμα και αν δεν υπήρχαν
οι προγραμματικές διαφορές που σας είπα πριν, ακόμα και αν γύρω από το
πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ συμφωνούσαν το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ… εντελώς ειλικρινά, θα
προτιμούσα να μη γίνει τώρα αυτό. Και τούτο επειδή υπάρχει ο πολύ σοβαρός
κίνδυνος το σύστημα, ενώ πάει για φούντο, ενώ η επίσημη χρεοκοπία της Ελλάδας,
όχι η μεθοδευμένη, είναι βέβαιο ότι θα έρθει και ενώ είναι πάρα πολύ πιθανό να
μας πετάξουν έξω από το ευρώ οι ίδιοι οι κύκλοι της Ευρώπης, για τους δικούς
τους λόγους, αυτό να το χρεωθεί η Αριστερά. Δηλαδή να βγει μια αριστερή
κυβέρνησης, να σου δημιουργήσουν την άλλη μέρα τεχνητή χρεοκοπία –με τον πολύ
απλό τρόπο να μη σου δίνουν την επόμενη δόση του δανείου- και να φορτωθεί στα
μάτια του πολύ κόσμου η Αριστερά την ευθύνη γι’ αυτό που έγινε και όχι οι
προηγούμενες κυβερνήσεις,
Το θέμα όμως είναι ότι στη
ζωή δεν μπορείς να διαλέγεις τη στιγμή που θέλεις να παίξεις το ρόλο σου.
Πρέπει να αναλάβεις τις ευθύνες που σου δίνει η Ιστορία –κι αν θέλετε, αυτή
είναι η τραγωδία, η νομοτελειακή τραγωδία όλων των επαναστατικών κινημάτων.
Δηλαδή, τα επαναστατικά κινήματα, είτε μιλάμε για τη Γαλλική Επανάσταση είτε
για τη Ρώσικη είτε για την Ισπανική κτλ., μπορούν να αποκτήσουν ευρύτερη
εμβέλεια πέρα από ορισμένες ομάδες ιδεαλιστών που “θέλουν να σώσουν τον κόσμο”,
ευρύτερη εμβέλεια στις λαϊκές μάζες μόνο σε έκτακτες καταστάσεις: όταν ο παλιός
κόσμος, το παλιό πολιτικό σύστημα, το παλιό κοινωνικό σύστημα καταρρέει. Μόνο
τότε μια ρηξικέλευθη, καινοτόμα επαναστατική πρόταση για την κοινωνία μπορεί να
αποκτήσει μαζική εμβέλεια.
Αυτές όμως είναι συνθήκες
τρομερά δύσκολες συνθήκες, είναι συνθήκες όπου πρέπει να συμπέσουν εσωτερική
αποδιοργάνωση, εξωτερική υπονόμευση κ.ο.κ. Θα έλεγα ότι αν ο Σαλβαντόρ Αλιέντε,
με την κυβέρνηση Σοσιαλιστών και Κομμουνιστών, αντιμετώπισε “μία” φορά
αντίδραση από τους Αμερικανούς, τον Πινοσέτ, τα μονοπώλια κ.λπ., μια αριστερή
κυβέρνηση στη σημερινή Ελλάδα, με τη σημερινή παγκόσμια κρίση του συστήματος,
θα αντιμετωπίσει 100 Αμερικανούς και 100 Πινοσέτ.
Όχι μόνο
“δύναμη αντίστασης”, αλλά να έχει την τόλμη να νικήσεις…
Ζητούμενο
η πραγματική και όχι απλώς η κυβερνητική εξουσία.
Λοιπόν, ιδού η
Ρόδος, ιδού και το πήδημα. Ο Μάο, με τον οποίο προσωπικά δεν είχα σχέση ως
ιδεολογικό ρεύμα ποτέ, αλλά είπε και ορισμένα σωστά πράγματα, έλεγε ότι οι
κομμουνιστές πρέπει να έχουν την τόλμη όχι μόνο να αγωνίζονται, αλλά την τόλμη
να νικήσουν. Τόλμη να νικήσουν σημαίνει να κινηθείς κάτω από πολύ δύσκολες
συνθήκες, με κίνδυνο όχι μόνο να χάσεις το κεφάλι σου αλλά να κηλιδωθείς και
στην Ιστορία για τους συμβιβασμούς που θα αναγκαστείς να κάνεις, για τις
αποτυχίες τις οποίες ενδεχομένως θα φορτωθείς… Δεν υπάρχει όμως άλλη
λύση. Αυτή είναι η ώρα της ελληνικής Αριστεράς και πρέπει να πάρει τις ευθύνες
της. Επίσης νομίζω ότι η Αριστερά πρέπει να ξεπεράσει μια παθολογία από το
1989-90 και μετά που τη θέλει “δύναμη αντίστασης”: καθαρή, έντιμη, αλλά με το
ναρκισσισμό του περιθωρίου και της αντίστασης και μόνο. Και να ξαναβρεί αυτό
που ήταν: μια δύναμη εξουσίας –όχι για τον εαυτό της, όχι μια γραφειοκρατική,
κομματική δύναμη εξουσίας, αλλά με την έννοια της δύναμης που έχει τη δύναμη να
πάρει την Ελλάδα στους ώμους της, μαζί με τον εργαζόμενο λαό και να φτιάξει μια
καινούργια Ελλάδα του εργαζόμενου λαού με τη δική του συμμετοχή και τη δική του
κυβέρνηση.
Εν ολίγοις, μπορεί να
έρθουν έτσι τα πράγματα που η Αριστερά να βρεθεί σε κυβερνητικές θέσεις, νομίζω
όμως ότι με τα σημερινά ιδεολογικά, πολιτικά, οργανωτικά δεδομένα της είναι
ανέτοιμη για κάτι τέτοιο, όμως πρέπει να προετοιμαστεί με κάθε σοβαρότητα για
μια τέτοια περίπτωση. Αν σχηματιστεί αριστερή κυβέρνηση, αυτό δεν θα είναι η
αρχή του τέλους, αλλά το τέλος της αρχής, θα είναι μόνο το πρώτο επεισόδιο μιας
σειράς πολύ σκληρών συγκρούσεων που κάποια στιγμή θα θέσουν στην ημερήσια διάταξη το
θέμα όχι μόνο της κυβερνητικής αλλά και της πραγματικής εξουσίας.
