Με ακόμη χειρότερους όρους το κούρεμα του δημόσιου χρέους

 Του Λεωνίδα Βατικιώτη από την εφημερίδα "ΠΡΙΝ"

Αναθεώρηση επί το δυσμενέστερο ακόμη και εκείνων των απεχθών για την Ελλάδα όρων που προβλέπει η συμφωνία της 27^ης Οκτωβρίου η οποία συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ φέρνουν στην επιφάνεια οι διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές όσο εισέρχονται στην τελική ευθεία. Τρία συγκεκριμένα είναι τα επίμαχα σημεία επί των οποίων επικεντρώνονται οι διαπραγματεύσεις – τις οποίες οι ελληνικές αρχές απλώς παρακολουθούν σαν εξωτερικοί παρατηρητές. Οι λύσεις δε που δρομολογούνται, με την πολιτική ευθύνη της τρικομματικής κυβέρνησης με επικεφαλής τον δοτό πρωθυπουργό Λ. Παπαδήμο προμηνύονται την εξαθλίωση της ελληνικής κοινωνίας και την μετατροπή της σε σύγχρονο προτεκτοράτο, έρμαιο στα σχέδια των τραπεζιτών. Συνιστούν δε στο σύνολό τους μια επί τα χείρω ανατροπή ακόμη κι εκείνης της επαίσχυντης συμφωνίας της 27^ης Οκτωβρίου.

Το πρώτο αφορά το δίκαιο που θα διέπει τα νέα ομόλογα τα οποία θα εκδοθούν σε αντικατάσταση των παλιών και τα οποία θα έχουν ενσωματώσει κούρεμα, δηλαδή απομείωση της ονομαστικής αξίας τους κατά 50%. Ειδικότερα, αυτό που γίνεται εμφανές όσο πλησιάζει η ώρα της οριστικής συμφωνίας, είναι ότι τα νέα, εγγυημένα ομόλογα θα διέπονται από το βρετανικό δίκαιο. Πρόκειται για όρο τον οποίο η κυβέρνηση Παπαδήμου υποβάθμιζε όλο αυτό το διάστημα ή αρνούταν να επιβεβαιώσει στο βαθμό που την εκθέτει ανεπανόρθωτα. Γιατί συμβολίζει την παραίτηση της από την άσκηση ουσιαστικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Εδώ υπάγεται για παράδειγμα, θα έπρεπε μάλλον να υπάγεται, η διατήρηση του δικαιώματος της να χειριστεί όπως αυτή κρίνει στο μέλλον τα νέα ομόλογα που θα εκδώσει. Ακόμη και να αθετήσει εκ νέου τις υποχρεώσεις της ή να τροποποιήσει τους όρους εξυπηρέτησής τους, όπως κατά κόρον συμβαίνει στον ιδιωτικό τομέα, όπου ποτέ και κανένα από τα συμβαλλόμενα μέρη σε μια συμφωνία δεν παραιτείται από την επαναδιαπραγμάτευσή της ή δεν ορίζει ως αρμόδια δικαστήρια αυτά μιας ξένης χώρας. Η υπαγωγή όμως στο βρετανικό δίκαιο, ένα δίκαιο εξαιρετικά φιλικό απέναντι στους πιστωτές και εχθρικό απέναντι στα κράτη, αυτή τη δυνατότητα έρχεται εκ προοιμίου να ναρκοθετήσει, όχι όμως και να ακυρώσει καθώς τα κυρίαρχα κράτη διατηρούν το δικαίωμα αθέτησης υποχρεώσεων. Απλώς, θα γίνει με πολύ πιο δυσμενείς όρους. Η συγκυβέρνηση Παπαδήμου επομένως επωμίζεται την ιστορική ευθύνη ότι εκχωρεί θεμελιώδη κυριαρχικά δικαιώματα από τη στιγμή που θέτει σε αχρηστία το ελληνικό δίκαιο σε ό,τι αφορά τον κρατικό δανεισμό. Έτσι, το ελληνικό δίκαιο στο εξής θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για να κηρύσσει με αποφάσεις – καρμπόν ως παράνομες και καταχρηστικές τις εργατικές απεργίες και να ποινικοποιεί κοινωνικούς αγώνες, από το κίνημα των διοδίων μέχρι τους μαθητές, κάνοντας επίδειξη κρατικής βίας. Για τη διασφάλιση των συλλογικών συμφερόντων κρίνεται αναρμόδιο το ελληνικό δίκαιο…

Το δεύτερο θέμα των συζητήσεων που έχει αποδειχθεί ακανθώδες αφορά το ύψος του επιτοκίου. Οι τράπεζες ειδικότερα πιέζουν ώστε το επιτόκιο να τείνει προς το 8%, πολύ πιο πάνω δηλαδή από το 4-4,5% που είναι το επίπεδο της διαπραγμάτευσης, έτσι ώστε να καλύψουν μέρος από την μείωση των αποδόσεων, τους χαμηλότερους τόκους δηλαδή, που θα προκύψουν από τη μειωμένη ονομαστική αξία των νέων ομολόγων. Σε μια τέτοια περίπτωση όμως ακόμη και αυτός ο στόχος της αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους ώστε να φτάσει το 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020 (επίπεδο που επ’ ουδενί δεν μπορεί να χαρακτηριστεί βιώσιμο και καθιστά από τώρα ακόμη κι αυτή την συμφωνία προσωρινή) πάει οριστικά περίπατο. Προκαλεί δε τεράστια βάρη στην καθημερινή εξυπηρέτηση του χρέους, καθώς μεγαλύτερο μέρος των φορολογικών εσόδων θα κατευθύνεται στους πιστωτές.

Βρετανικό δίκαιο για τα νέα ομόλογα, τοκογλυφικά επιτόκια και επέκταση του κουρέματος σε φυσικά πρόσωπα κατόχους ομολόγων

Το τρίτο θέμα που διχάζει και προέκυψε σχετικά πρόσφατα, με βάση δημοσιεύματα του Τύπου, αφορά σχέδια επέκτασης του κουρέματος και σε ιδιώτες κατόχους ομολόγων του ελληνικού δημοσίου, μεμονωμένα άτομα δηλαδή. Η αξία των τίτλων που βρίσκεται στα χέρια τους υπολογίζεται σε 3,5 δις. ευρώ, μικρή μεν, ικανή ωστόσο να επιτρέψει την προσέγγιση του στόχου της μείωσης του χρέους στο επίπεδο του 120% αφήνοντας ανέγγιχτο μεγαλύτερο μέρος των αποδόσεων που κατέχουν οι ξένες τράπεζες. Μέχρι στιγμής ο υπουργός Οικονομικών, Βαγγέλης Βενιζέλος, είχε δεσμευτεί πως τα φυσικά πρόσωπα που είχαν επενδύσει σε ελληνικά ομόλογα δεν επρόκειτο να θιγούν από την αναδιάρθρωση. Το σχέδιο όμως αλλάζει όπως όλα δείχνουν κάνοντας ακόμη πιο απεχθή την επιχειρούμενη αναδιάρθρωση καθώς θίγονται πλέον όλοι, δηλαδή ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες και μικροκαταθέτες – μικροαποταμιευτές προκειμένου να μείνουν στο απυρόβλητο πρώτο τα ομόλογα που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ονομαστικής αξίας 50 δισ. ευρώ (κι ας τα έχει πάρει ως ενέχυρα από τις ελληνικές εμπορικές τράπεζες με κούρεμα, δίνοντας τους δηλαδή λιγότερα χρήματα από την ονομαστική αξία αυτών των 50 δισ.) και δεύτερο τα δάνεια που έχει δώσει η Τρόικα στην Ελλάδα κι ας μην έχει ψηφιστεί από τη Βουλή η δανειακή σύμβαση που τα συνοδεύει. Αποτελώντας δηλαδή κορυφαία περίπτωση απεχθούς και παράνομου χρέους, που δεν πρέπει να αποπληρωθεί. Τα δάνεια της Τρόικας δεν πρέπει επίσης να πληρωθούν και για έναν επιπλέον λόγο: γιατί δεν κατευθύνθηκαν στην κάλυψη κοινωνικών αναγκών, δεν εξυπηρέτησαν τους έλληνες φορολογούμενους. Από τα 73 δισ. ευρώ που έχουν μέχρι στιγμής δοθεί (52,9 δισ. από την ευρωζώνη και 20,1 δισ. από το ΔΝΤ) τα 62,4 δισ. ευρώ, δηλαδή το 85,5% των χρημάτων έχουν πάει για την αποπληρωμή εντόκων και ομολόγων που έληγαν σε αυτή την περίοδο. Από τους πιστωτές της ελληνικής κυβέρνησης επομένως πρέπει να ζητήσουν πίσω τα χρήματά τους οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης και το ΔΝΤ κι όχι από τους έλληνες εργαζόμενους.

Ο φαύλος κύκλος υπερχρέωσης με σκοπό την εξυπηρέτηση των πιστωτών (χάριν της χρέωσης δηλαδή) και βύθισης στη φτώχεια θα γνωρίσει νέες δόξες το επόμενο διάστημα με σημείο κορύφωσης την δανειακή σύμβαση η οποία θα περιγράφει αναλυτικά τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει η Ελλάδα για να εγκριθούν τα νέα δάνεια. Αμέσως μετά τις γιορτές, θα ζήσουμε σκηνικό πρωτοφανών πιέσεων και εξευτελιστικών εκβιασμών, μπροστά στους οποίους όσα έχουμε δει με αφορμή τις προηγούμενες δόσεις θα μοιάζουν με φιλικές παραινέσεις. Ήδη άλλωστε έχουν αρχίσει τα όργανα με τον Β. Βενιζέλο να αποκλείει εκλογές όσο διαρκεί η διαπραγμάτευση για το κούρεμα κι είναι ανοιχτή η δανειακή σύμβαση, προετοιμάζοντας τους όρους ώστε τον Μάρτη με αφορμή τη δόση των 89 δισ. ευρώ να εξελιχθεί μια επιχείρηση πρωτοφανούς τρομοκρατίας και εκφοβισμού του λαού, που θα παραπέμψει τις εκλογές στις ελληνικές καλένδες, το φθινόπωρο του 2012 …και βάλε. Κι αυτό παρότι ο εκλεκτός των τραπεζών και της διαπλοκής Λ. Παπαδήμος αποδείχθηκε μεγαλύτερη φούσκα ακόμη κι από ‘κείνες που ήκμασαν στη Σοφοκλέους επί διοικήσεώς του στην κεντρική τράπεζα. Μάρτυρας η εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του που ανέρχεται στο 26% (όταν πριν ένα μήνα άγγιζε το 48%) ενώ ένα υπερδιπλάσιο ποσοστό, της τάξης του 65%, σύμφωνα με έρευνα των Επικαίρων, δεν τον αποδέχεται. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων επίσης (43%) στην ίδια έρευνα δεν συμφωνεί με την παράταση του συνταγματικού πραξικοπήματος μετά τον Φεβρουάριο, ενώ την παράταση της θητείας του εγκρίνει το 40%. Κι ας σημειωθεί πως ακόμη δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας οι όροι της νέας δανειακής συμφωνίας που θα γίνονται πολύ πιο αιματηροί όσο τα τρέχοντα μέτρα λιτότητας θα αποτυγχάνουν να αποφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Όπως συμβαίνει για παράδειγμα με την απόκλιση που καταγράφεται στα δημόσια έσοδα η οποία θα προκαλέσει ένα πρόσθετο έλλειμμα στη δημοσιονομική διαχείριση του 2011 της τάξης των 2 δισ. ευρώ το οποίο θα καλυφθεί με – τι άλλο; – επιπλέον μέτρα.

Νέα πακέτα λιτότητας για τους εργαζόμενους την ίδια ώρα που πακτωλοί χρήματος προσφέρονται στις τράπεζες με προκλητικά ευνοϊκούς όρους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία μόλις την Δευτέρα έκρουσε το καμπανάκι του κινδύνου για καταρρεύσεις τύπου Λίμαν Μπράδερς στην ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά. Και τρεις μέρες μετά για να αποφευχθεί το …κακό ο θεματοφύλακας του ευρώ παραχώρησε στις εμπορικές τράπεζες πιστώσεις ύψους σχεδόν μισού τρισ. ευρώ με επιτόκιο 1%. Ταυτόχρονα υπέδειξε και τον τρόπο με τον οποίο θα αυξήσουν ουσιωδώς τα κέρδη τους κι όχι απλώς θα βελτιώσουν βραχυχρόνια τη ρευστότητά τους: τον δανεισμό στα κράτη, που γίνεται φυσικά με τα γνωστά τοκογλυφικά επιτόκια του 5% και 6%. Σε αυτό το πλαίσιο διαχείρισης η κρίση χρέους ακόμη κι αν δεν υπήρχε έπρεπε να εφευρεθεί καθώς (μέσα στις αντιφάσεις της και τον κίνδυνο να προσλάβει ανεξέλεγκτο χαρακτήρα) αποδεικνύεται ο πιο εύκολος δρόμος για την βίαιη αναδιανομή του εισοδήματος προς όφελος της αστικής τάξης και την παράλληλη στήριξη των πιο κερδοσκοπικών και παρασιτικών τμημάτων του κεφαλαίου, η υδροκεφαλική ανάπτυξη των οποίων φέρει μεγάλη ευθύνη για την σημερινή κρίση.