(Π.Ε.Φ.Ν.Ι.)
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ
Μιχαλακοπούλου 99, 115 27 Αθήνα Τηλ/Φαξ: 210-7753104
www.pefni.gr E-MAIL: pefni@ath.forthnet.gr
Αθήνα 27/4/2010
Αρ. πρωτ.: 229
Προς
Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Μ. Ξενογιαννακοπούλου
ΘΕΜΑ: Εφαρμογή Εγκυκλίου σχετικά με Διαδικασίες Διαχείρισης Φαρμάκων εντός του Νοσοκομείου
Σχετικά: 1. Εγκύκλιος ΥΥΚΑΛ με αρ.πρ. οικ 39372/31-3-10
Κυρία Υπουργέ,
Πρόσφατα κοινοποιήθηκε στα νοσοκομεία η ανωτέρω εγκύκλιος σχετικά με τις διαδικασίες διαχείρισης φαρμάκων στα νοσοκομεία.
Το πνεύμα της εγκυκλίου κινείται προς την σωστή κατεύθυνση και περιέχει κάποιους ενιαίους κανόνες, που αφορούν στην ορθολογιστική χρήση των φαρμάκων στα νοσοκομεία. Εντούτοις, παρουσιάζει σοβαρές ασάφειες και παραλήψεις όσον αφορά τα θέματα διαχείρισης φαρμάκων στα νοσοκομεία.
Αισθανόμενοι την ευθύνη που απορρέει από την επιστημονική και υπηρεσιακή μας συνείδηση και παρόλο που η εγκύκλιος συντάχθηκε χωρίς την δική μας συμμετοχή, γνώση και εμπειρία, θέλουμε να τονίσουμε ότι για την υλοποίηση της εγκυκλίου, θεωρούμε απαραίτητη προϋπόθεση τα ακόλουθα:
Α. Άμεση στελέχωση του νοσοκομειακού φαρμακείου.
Αναφερόμαστε στην έκδοση του Π.Δ. που αφορά στην εξέλιξη του κλάδου μας (προσόντα, εξέλιξη, διοικητικές μεταβολές κλπ.), το οποίο εδώ και χρόνια, για μη κατανοητούς λόγους, «περιφέρεται» από γραφείο σε γραφείο και τώρα βρίσκεται στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Τα υπάρχοντα φαρμακευτικά τμήματα πρέπει να είναι πλήρως στελεχωμένα, ώστε να είναι εφικτή και αποτελεσματική «η διαδικασία διαχείρισης και διακίνησης των φαρμάκων εντός του Νοσοκομείου», γιατί αφορούν ένα τομέα του νοσοκομείου που είναι αδύνατον να καλύψει τις ανάγκες του με εσωτερικές μετακινήσεις, αφού στελεχώνεται από απόλυτα εξειδικευμένο προσωπικό.
Οι Φαρμακοποιοί μπορούν να καλυφθούν μόνο με Φαρμακοποιούς και οι Βοηθοί Φαρμακείου μόνο με Βοηθούς Φαρμακείου. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια δεν έχει γίνει καμιά προκήρυξη για πρόσληψη φαρμακοποιού, λόγω της εκκρεμότητας της έκδοσης του Π.Δ.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους βοηθούς φαρμακείου. Στην πρόσφατη προκήρυξη του Υπουργείου υπήρχαν μόνο τρεις προκηρύξεις για Βοηθούς, παρόλο που επισημάναμε στις υπηρεσίες του Υπουργείου σας την αναγκαιότητα για περισσότερες. Η αναφορά στην τελευταία παράγραφο της εγκυκλίου για «συνδρομή με κάθε τρόπο προς τα Φαρμακευτικά -Τμήματα…» αποτελεί κενό γράμμα αν δεν προσληφθούν άμεσα Φαρμακοποιοί και Βοηθοί Φαρμακείου.
Β. Θεσμοθέτηση της Επιτροπής Φαρμάκων στο κάθε νοσοκομείο
Είναι σημαντικό να θεσμοθετηθούν με δεσμευτικό τρόπο και να διαμορφωθεί συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο για την συγκρότηση, λειτουργία, τον εσωτερικό κανονισμό της κλπ.
Η μέχρι σήμερα λειτουργία της (όπου αυτή υφίσταται) ρυθμίζεται άτυπα.
Η σύνταξη, έγκριση και εφαρμογή του Νοσοκομειακού Συνταγολογίου αποτελεί υποχρέωση της Επιτροπής Φαρμάκων.
Η Επιτροπή εκτός των άλλων, θα εισηγείται τον αριθμό φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων με την ίδια δραστική ουσία, αναλόγως των στοιχείων κατανάλωσης του νοσοκομείου και χωρίς να είναι απαραίτητο να φτάνουν πάντα τον αριθμό τέσσερα (4). Για τις διαδικασίες των Προσφορών, Εκπτώσεων, Διαγωνισμών ανά δραστική ουσία κλπ που θα ακολουθούνται από τα νοσοκομεία θα πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες κεντρικές οδηγίες και κριτήρια από το ΥΥΚΑΛ & τις ΥΠΕ.
Γ. Δημιουργία Νοσοκομειακού Συνταγολόγιου (Ν.Σ.)
Αν πράγματι θέλουμε να εξασφαλίσουμε κανόνες ποιότητας, τιμής και διαφάνειας τα γενικά κριτήρια για την ένταξη φαρμάκων στο «Νοσοκομειακό Συνταγολόγιο» πρέπει να είναι ενιαία, όχι μόνο ανά ΥΠΕ αλλά για όλα τα νοσοκομεία της χώρας, και να υιοθετηθούν ενιαία αξιόπιστα και έγκυρα κριτήρια βασισμένα στους τρεις βασικούς άξονες: αποτελεσματικότητα, ασφάλεια και κόστος θεραπείας.
Αφού προσδιοριστούν κάποια κριτήρια ενιαία για όλη την Ελλάδα, μπορούν να εξειδικευτούν ανά ΥΠΕ ή νοσοκομείο. Η επιλογή των φαρμάκων που περιλαμβάνονται στο Ν.Σ. βασίζεται στις ιδιαιτερότητες του νοσοκομείου ενώ παράλληλα υπάρχει η ευχέρεια επιλογής μέσω της Επιτροπής Φαρμάκων του απαραίτητου αριθμού δραστικών ουσιών από κάθε θεραπευτική κατηγορία, των αναγκαίων φαρμακευτικών μορφών & περιεκτικοτήτων κλπ.
Δ. Λειτουργία Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων Νοσοκομείων (ΟΠΣυΝ). Τα ΟΠΣυΝ είναι σε εξέλιξη και είναι αναγκαιότητα να στηριχθούν και να ολοκληρωθούν. Σε δεύτερο στάδιο το Υπουργείο είναι ανάγκη να ενοποιήσει τα διαφορετικά ΟΠΣυΝ με ενιαία πρωτόκολλα διασύνδεσης.
Συγκεκριμένα είναι αναγκαίο σε όλα τα Φαρμακευτικά τμήματα των Νοσοκομείων του ΕΣΥ :
α) Να τηρείται ατομικό συνταγολόγιο στο νοσοκομείο και να επιλέγονται τα φάρμακα που χορηγούνται σε ημερήσια δόση με αποφάσεις των Επιτροπών Φαρμάκων
β) το μηχανογραφικό σύστημα του νοσοκομείου να παρακολουθεί την ατομική συνταγή ανά ασθενή, ανά κλινική κλπ
γ) το ατομικό συνταγολόγιο να ενημερώνει αυτόματα το Γραφείο Κίνησης Ασθενών με χρέωση ατομικής μερίδας του ασθενούς που ανοίγει με το εισιτήριο και κλείνει με το εξιτήριο
δ) να υπάρχει online σύστημα με τις κλινικές, το φαρμακείο και το Γραφείο Κίνησης.
ε) Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εφαρμογής της Νοσοκομειακής συσκευασίας των ιδιοσκευασμάτων από τη Φαρμακευτική Βιομηχανία (με επισήμανση παρτίδας & ημερομηνίας λήξης στη μικρότερη μονάδα χορήγησης, πχ ταμπλέτα). Χωρίς τις παραπάνω προϋποθέσεις, είναι τουλάχιστον προβληματικό να εφαρμοστεί η εγκύκλιος.
Σε κάθε περίπτωση η ανάπτυξη των διπλογραφικών μηχανογραφικών συστημάτων δίνει τη δυνατότητα παροχής πληροφοριών στατιστικού ενδιαφέροντος με κεντρική διαδικασία και χωρίς την εμπλοκή των κλινικών. Θεωρούμε ότι είναι σκόπιμο οι αρμόδιες υπηρεσίες (οικονομικό τμήμα, τμήμα πληροφορικής –στατιστικής επεξεργασίας) να παρουσιάζουν συγκριτικά στοιχεία κατανάλωσης ανά τρίμηνο για εκείνα τα φάρμακα που είναι ιδιαίτερα ακριβά (π.χ. ογκολογικά, μονοκλωνικά, φάρμακα HIV κλπ) και για εκείνα που έχουν μεγάλη κατανάλωση (πχ αντιβιοτικά), στοιχεία τα οποία μπορούν να αξιολογούνται από τους φαρμακοποιούς και να αιτιολογούνται από τους διευθυντές των κλινικών όταν αυτό απαιτείται. Τέλος θα πρέπει να αξιοποιηθεί το Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας των ΟΠΣυΝ σε κάθε ΥΠΕ, ένα εργαλείο χρήσιμο τόσο για τους Διοικητές όσο και για τα φαρμακεία των νοσοκομείων.
Ε. Συνταγογράφηση φαρμάκων, βάσει ενδείξεων .
Στην εγκύκλιο τονίζεται με έμφαση ότι η συνταγογράφηση των εξωτερικών ασθενών πρέπει να αφορά τις συγκεκριμένες ενδείξεις των φαρμάκων. Απουσιάζει εδώ η υποχρέωση των γιατρών να τηρούν τη συνταγογράφηση εντός εγκεκριμένων ενδείξεων και ιατρικής ειδικότητας και για τους εσωτερικούς ασθενείς. Συνεπώς απαιτείται η σύνδεση του κωδικού της ασθένειας (ICD-10) με την συνταγογράφηση από τις αντίστοιχες ιατρικές ειδικότητες (κατά σειρά προτεραιότητας, όταν υπάρχει ανεπάρκεια ειδικοτήτων).
Στ. Επιτακτική ανάγκη τροποποίησης του Π.Δ. 108/93, ενός «απαρχαιωμένου» εργαλείου που πλέον δεν καλύπτει τα διεθνή Standards για τις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις της νοσοκομειακής φαρμακευτικής (Good Pharmacy Practice).
Η αποκλειστική και ολοκληρωμένη ενασχόλησή του φαρμακοποιού με το επιστημονικό του έργο που είναι το ΦΑΡΜΑΚΟ, χωρίς να αναλώνεται σε «αλλότρια καθήκοντα», είναι η μοναδική λύση για την επιτυχή εφαρμογή της εγκυκλίου.
Η Π.Ε.Φ.Ν.Ι. έχει έτοιμες και ολοκληρωμένες προτάσεις τις οποίες πολύ σύντομα θα καταθέσει στο ΥΥΚΑΛ
Συνεπώς θεωρούμε αναγκαία και ικανή συνθήκη για την επίτευξη των στόχων της εγκυκλίου, την άμεση συνάντηση του ΔΣ της ΠΕΦΝΙ μ΄ εσάς και τους συνεργάτες σας, ώστε αναλυτικά να καλύψουμε τα κενά και τις ασάφειες που προκύπτουν από την συγκεκριμένη εγκύκλιο, με σκοπό σε σύντομο σχετικά χρόνο να καταστεί εφικτή η φαρμακοοικονομική πολιτική του ΥΥΚΑ στο Νοσοκομειακό περιβάλλον, με την ουσιαστική συμμετοχή του Νοσοκομειακού Φαρμακοποιού.
Με τιμή
Για το Δ. Σ. ΠΕΦΝΙ
............. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ........................ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Ειρήνη Τσικαλάκη MSc ................... Δέσποινα Μακριδάκη MSc
