Αναδημοσιεύουμε από την εφημερίδα «Ηπειρωτικός Αγών»
Πώς θα μοιραστεί η «πίτα» της Υγείας;
Η Πρέβεζα ζητά νέο, δημόσιο νοσοκομείο, οι Φιλιάτες προσπαθούν να ολοκληρώσουν την επέκταση του νοσοκομείου τους και τα Γιάννενα ζητούν την επέκταση του πανεπιστημιακού τους νοσοκομείου. Για αυτές τις νοσοκομειακές υποδομές χρειάζονται πάνω από 60 εκατ. ευρώ. Ένα ποσό που δεν αντέχει να το «σηκώσει» το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας, Ηπείρου και Στερεάς Ελλάδας. Την ίδια στιγμή, μέσω του ίδιου επιχειρησιακού προγράμματος η Ηγουμενίτσα ολοκληρώνει το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) και το νοσοκομείο «Χατζηκώστα» το πολυδύναμο κέντρο της αντιμετώπισης αλκοολικών και της κρίσης χρηστών ναρκωτικών.
Το ΕΣΠΑ στην Ήπειρο αν μη τι άλλο δεν έχει ξεκαθαρίσει τις προτεραιότητές του στον τομέα της υγείας. Όπως δεν τις έχει ξεκαθαρίσει εξάλλου και το υπουργείο Υγείας. Χρειάζονται όλες αυτές οι νοσοκομειακές υποδομές; Και αν ναι, δεν πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε να μη λειτουργούν ανταγωνιστικά; Επιπλέον, δεδομένης των όρων του μνημονίου, πώς θα λειτουργήσουν όλα αυτά τα νοσοκομεία; Με τι προσωπικό;
Προς το παρόν, οι προβληματισμοί αυτοί δεν φαίνεται να απασχολούν κανέναν. Όλη η προσοχή έχει δοθεί στην αναζήτηση «ώριμων» έργων για να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ με απώτερο στόχο την αύξηση της απορρόφησης. Εκ των πραγμάτων ο αγώνας αυτός ακυρώνει οποιαδήποτε πρόθεση για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου προγραμματισμού και για την κατάρτιση ενός υγειονομικού χάρτη. Είναι προφανώς ότι αναζητούνται «ώριμα» έργα ανεξαρτήτως από το αν αυτά αποτελούν έργα πρώτης προτεραιότητας, με αποτέλεσμα να χάνεται η ευκαιρία για πραγματική ανάπτυξη και ορθολογικό καταμερισμό των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Τα πιο «ώριμα» έργα
Με βάση λοιπόν την εντολή «ώριμα έργα εδώ και τώρα», δύο νοσοκομειακές υποδομές προηγούνται σε αυτό το… παιχνίδι: Η επέκταση του νοσοκομείου Φιλιατών και η επέκταση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου. Πιο «ώριμο», τεχνοκρατικά, είναι το νοσοκομείο Φιλιατών, γιατί αυτό κατασκευάζεται ήδη, με εθνικούς πόρους. Η ένταξή του στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων με προϋπολογισμό 13 εκατ. ευρώ έγινε επί των ημερών της υφυπουργίας Οικονομίας του θεσπρωτού βουλευτή Αντώνη Μπέζα, το 2008. Τους τελευταίους μήνες το έργο δεν «τρέχει» λόγω οικονομικής στενότητας. Πρόθεση της διοίκησης του νοσοκομείου είναι να το εντάξει στο ΕΣΠΑ.
Στην πρωτεύουσα του νομού, στην Ηγουμενίτσα, το ΤΕΠ Ηγουμενίτσας, ίσως το μοναδικό ΤΕΠ στον κόσμο εκτός νοσοκομείου, έχει ολοκληρωθεί κτιριακά. Η χρηματοδότηση για το νοσοκομείο αυτό ξεκίνησε από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και συνεχίζεται από το ΕΣΠΑ. «Με τροποποιητική απόφαση της γενικής γραμματέα Δήμητρας Γεωργακοπούλου-Μπάστα στα τέλη Δεκεμβρίου αυξήθηκε ο προϋπολογισμός για να καλυφθεί ο εξοπλισμός» δηλώνει στον «Η.Α.» η διοικήτρια του νοσοκομείου Ιουλία Μαρκούλα. Από τον αρχικό προϋπολογισμό των 8 εκατ. ευρώ, το έργο έφτασε στα 10 εκατ. ευρώ.
Υπάρχει ωστόσο μια εύλογη ανησυχία για το κατά πόσο χρειάζεται ένα μεγαλύτερο από το υπάρχον νοσοκομείο στους Φιλιάτες λόγω όχι μόνο της ύπαρξης του ΤΕΠ αλλά και του μικρού πληθυσμού της περιοχής. Επιπλέον, το πολυνομοσχέδιο του ΕΣΥ με την ενοποίηση των κλάδων υγείας και ιδίως με τους ιδιώτες γιατρούς να δέχονται ασφαλισμένους του ΙΚΑ, θα ανακουφίσει αρκετά το νοσοκομείο Φιλιατών, στο οποίο πολλοί κάτοικοι προστρέχουν για πρωτοβάθμια περίθαλψη. Η μη σύνδεση δε του νοσοκομείου αυτού με την Εγνατία οδό δεν βοηθά ιδιαίτερα. Δεν είναι λίγοι οι κάτοικοι της Θεσπρωτίας που προτιμούν να έρχονται στα νοσοκομεία των Ιωαννίνων επειδή είναι πιο κοντά!
Ο βουλευτής Θεσπρωτίας Χρήστος Κατσούρας ενστερνίζεται εν μέρει τον όλο προβληματισμό με την αναγκαιότητα ενός μεγάλου νοσοκομείου στην περιοχή και καταθέτει την πρότασή του. «Το θέμα είναι να φτιάξουμε δομές που είναι να μην ανταγωνιστικές μεταξύ τους. Μπορεί να γίνουν ενδιάμεσες κλινικές που δεν υπάρχουν. Για παράδειγμα μια κλινική πόνου για καρκινοπαθείς» τονίζει στον «Η.Α.». Πολλά μπορεί να γίνουν, αλλά τέτοιου είδους συζήτηση δεν γίνεται στην Ελλάδα.
Γιάννενα και Πρέβεζα
Κάποια δεκάδες χιλιόμετρα πιο μακριά, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο προσπαθεί από πέρσι να εντάξει στο ΕΣΠΑ την επέκταση των υποδομών του για τη φιλοξενία υφιστάμενων και νέων κλινικών. Ο προϋπολογισμός του έργου φτάνει στα 20 εκατ. ευρώ. Μελέτη υπάρχει εδώ και χρόνια -και μάλιστα στοίχισε αρκετά, σχεδόν 3 εκατ. ευρώ. «Μας ενδιαφέρει πολύ η επέκταση. Λόγω μη διαχειριστικής επάρκειας του νοσοκομείου, θα πρέπει να προχωρήσουμε σε υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, εφόσον δοθεί το πράσινο φως για ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ» τονίζει στον «Η.Α.» ο διοικητής του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Σωτήρης Κωσταράς.
Όσο για το αίτημα της Πρέβεζας για νέο νοσοκομείο, αυτό βρίσκεται πολύ πίσω. Η μόνη δέσμευση που υπάρχει, εξάλλου, είναι αυτή του υφυπουργού Υγείας Μιχάλη Τιμοσίδη σύμφωνα με την οποία η ανέγερση νέου δημόσιου νοσοκομείου στον δήμο Πρέβεζας έχει συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό του υπουργείου. Σημειωτέον ότι τον περασμένο Νοέμβριο ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος δεσμεύτηκε για πίστωση 35 εκατ. ευρώ για την ανέγερση ενός νέου νοσοκομείου σε κοντινή πόλη, στη Λευκάδα.
Προς το παρόν, οι προβληματισμοί αυτοί δεν φαίνεται να απασχολούν κανέναν. Όλη η προσοχή έχει δοθεί στην αναζήτηση «ώριμων» έργων για να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ με απώτερο στόχο την αύξηση της απορρόφησης. Εκ των πραγμάτων ο αγώνας αυτός ακυρώνει οποιαδήποτε πρόθεση για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου προγραμματισμού και για την κατάρτιση ενός υγειονομικού χάρτη. Είναι προφανώς ότι αναζητούνται «ώριμα» έργα ανεξαρτήτως από το αν αυτά αποτελούν έργα πρώτης προτεραιότητας, με αποτέλεσμα να χάνεται η ευκαιρία για πραγματική ανάπτυξη και ορθολογικό καταμερισμό των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Τα πιο «ώριμα» έργα
Με βάση λοιπόν την εντολή «ώριμα έργα εδώ και τώρα», δύο νοσοκομειακές υποδομές προηγούνται σε αυτό το… παιχνίδι: Η επέκταση του νοσοκομείου Φιλιατών και η επέκταση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου. Πιο «ώριμο», τεχνοκρατικά, είναι το νοσοκομείο Φιλιατών, γιατί αυτό κατασκευάζεται ήδη, με εθνικούς πόρους. Η ένταξή του στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων με προϋπολογισμό 13 εκατ. ευρώ έγινε επί των ημερών της υφυπουργίας Οικονομίας του θεσπρωτού βουλευτή Αντώνη Μπέζα, το 2008. Τους τελευταίους μήνες το έργο δεν «τρέχει» λόγω οικονομικής στενότητας. Πρόθεση της διοίκησης του νοσοκομείου είναι να το εντάξει στο ΕΣΠΑ.
Στην πρωτεύουσα του νομού, στην Ηγουμενίτσα, το ΤΕΠ Ηγουμενίτσας, ίσως το μοναδικό ΤΕΠ στον κόσμο εκτός νοσοκομείου, έχει ολοκληρωθεί κτιριακά. Η χρηματοδότηση για το νοσοκομείο αυτό ξεκίνησε από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και συνεχίζεται από το ΕΣΠΑ. «Με τροποποιητική απόφαση της γενικής γραμματέα Δήμητρας Γεωργακοπούλου-Μπάστα στα τέλη Δεκεμβρίου αυξήθηκε ο προϋπολογισμός για να καλυφθεί ο εξοπλισμός» δηλώνει στον «Η.Α.» η διοικήτρια του νοσοκομείου Ιουλία Μαρκούλα. Από τον αρχικό προϋπολογισμό των 8 εκατ. ευρώ, το έργο έφτασε στα 10 εκατ. ευρώ.
Υπάρχει ωστόσο μια εύλογη ανησυχία για το κατά πόσο χρειάζεται ένα μεγαλύτερο από το υπάρχον νοσοκομείο στους Φιλιάτες λόγω όχι μόνο της ύπαρξης του ΤΕΠ αλλά και του μικρού πληθυσμού της περιοχής. Επιπλέον, το πολυνομοσχέδιο του ΕΣΥ με την ενοποίηση των κλάδων υγείας και ιδίως με τους ιδιώτες γιατρούς να δέχονται ασφαλισμένους του ΙΚΑ, θα ανακουφίσει αρκετά το νοσοκομείο Φιλιατών, στο οποίο πολλοί κάτοικοι προστρέχουν για πρωτοβάθμια περίθαλψη. Η μη σύνδεση δε του νοσοκομείου αυτού με την Εγνατία οδό δεν βοηθά ιδιαίτερα. Δεν είναι λίγοι οι κάτοικοι της Θεσπρωτίας που προτιμούν να έρχονται στα νοσοκομεία των Ιωαννίνων επειδή είναι πιο κοντά!
Ο βουλευτής Θεσπρωτίας Χρήστος Κατσούρας ενστερνίζεται εν μέρει τον όλο προβληματισμό με την αναγκαιότητα ενός μεγάλου νοσοκομείου στην περιοχή και καταθέτει την πρότασή του. «Το θέμα είναι να φτιάξουμε δομές που είναι να μην ανταγωνιστικές μεταξύ τους. Μπορεί να γίνουν ενδιάμεσες κλινικές που δεν υπάρχουν. Για παράδειγμα μια κλινική πόνου για καρκινοπαθείς» τονίζει στον «Η.Α.». Πολλά μπορεί να γίνουν, αλλά τέτοιου είδους συζήτηση δεν γίνεται στην Ελλάδα.
Γιάννενα και Πρέβεζα
Κάποια δεκάδες χιλιόμετρα πιο μακριά, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο προσπαθεί από πέρσι να εντάξει στο ΕΣΠΑ την επέκταση των υποδομών του για τη φιλοξενία υφιστάμενων και νέων κλινικών. Ο προϋπολογισμός του έργου φτάνει στα 20 εκατ. ευρώ. Μελέτη υπάρχει εδώ και χρόνια -και μάλιστα στοίχισε αρκετά, σχεδόν 3 εκατ. ευρώ. «Μας ενδιαφέρει πολύ η επέκταση. Λόγω μη διαχειριστικής επάρκειας του νοσοκομείου, θα πρέπει να προχωρήσουμε σε υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, εφόσον δοθεί το πράσινο φως για ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ» τονίζει στον «Η.Α.» ο διοικητής του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Σωτήρης Κωσταράς.
Όσο για το αίτημα της Πρέβεζας για νέο νοσοκομείο, αυτό βρίσκεται πολύ πίσω. Η μόνη δέσμευση που υπάρχει, εξάλλου, είναι αυτή του υφυπουργού Υγείας Μιχάλη Τιμοσίδη σύμφωνα με την οποία η ανέγερση νέου δημόσιου νοσοκομείου στον δήμο Πρέβεζας έχει συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό του υπουργείου. Σημειωτέον ότι τον περασμένο Νοέμβριο ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος δεσμεύτηκε για πίστωση 35 εκατ. ευρώ για την ανέγερση ενός νέου νοσοκομείου σε κοντινή πόλη, στη Λευκάδα.
Τις τελικές αποφάσεις για το ποια έργα θα ενταχθούν στο ΕΣΠΑ θα τις καθορίσει όχι μόνο το κόστος κατασκευής αλλά και το κόστος λειτουργίας. Για τη λειτουργία του νοσοκομείου Φιλιατών, το οργανόγραμμα προβλέπει πάνω από 600 θέσεις προσωπικού! Άλλες 200 θέσεις προβλέπονται για το ΤΕΠ, το οποίο θέλοντας και μη πρέπει να λειτουργήσει, από τη στιγμή που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ. Η ενδεχόμενη επέκταση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων θα απαιτήσει το λιγότερο προσωπικό, σχεδόν 50 άτομα. Από τη μια έχουμε ένα νοσοκομείο Φιλιατών με μικρότερο κόστος κατασκευής και μεγάλο κόστος λειτουργικότητας και από την άλλη ένα πανεπιστημιακό νοσοκομείο με υψηλό κόστος κατασκευής και μικρό κόστος λειτουργικότητας.
Τα χρήματα σήμερα
Με άλλα λόγια, είναι πολλά τα λεφτά που χρειάζονται για να καλυφθούν όλες οι νοσοκομειακές υποδομές όπως επίσης και πολλά τα λεφτά για την κάλυψη των θέσεων προσωπικού (συν άλλες 24 για το πολυδύναμο κέντρο του «Χατζηκώστα», που αργά ή γρήγορα πρέπει να καλυφθούν).
Μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Ηπείρου υπάρχει εγκεκριμένο κονδύλιο ύψους 45 εκατ. ευρώ για έργα υγείας. Δυστυχώς, σε αυτή την προγραμματική περίοδο, το υπουργείο Υγείας δεν έχει δικό του τομεακό πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι διέξοδοι για εξεύρεση πόρων. Από τα 45 αυτά εκατ. ευρώ, τα 27 εκατ. ευρώ έχουν δεσμευτεί ήδη σε διάφορα έργα, σαν αυτά του ΤΕΠ Ηγουμενίτσας και του πολυδύναμου κέντρου. Απομένουν δηλαδή 18 εκατ. ευρώ, μέρος των οποίων πρέπει να διατεθούν και για την αναβάθμιση των κέντρων υγείας. Η «πίτα» λοιπόν μικραίνει, ενώ οι απαιτήσεις μεγαλώνουν, με τον ανταγωνισμό παράλληλα να γίνεται πιο μεγάλος. Ωστόσο, όλα θα κριθούν στην επερχόμενη αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, η οποία μπορεί να φέρει και άλλα κονδύλια στο συρτάρι της υγείας, μπορεί όμως και όχι.
Η όλη ιστορία αναδεικνύει όμως το μεγάλο πρόβλημα: την έλλειψη υγειονομικού χάρτη που να στοχεύει κυρίως στην κάλυψη των πραγματικών υγειονομικών ελλείψεων σε κάθε περιοχή. Το υπουργείο Υγείας αυτή τη στιγμή, ελλείψει οποιουδήποτε σχεδιασμού, είναι αναγκασμένο να ακούσει ό,τι του πει η τρόικα.
Τα χρήματα σήμερα
Με άλλα λόγια, είναι πολλά τα λεφτά που χρειάζονται για να καλυφθούν όλες οι νοσοκομειακές υποδομές όπως επίσης και πολλά τα λεφτά για την κάλυψη των θέσεων προσωπικού (συν άλλες 24 για το πολυδύναμο κέντρο του «Χατζηκώστα», που αργά ή γρήγορα πρέπει να καλυφθούν).
Μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Ηπείρου υπάρχει εγκεκριμένο κονδύλιο ύψους 45 εκατ. ευρώ για έργα υγείας. Δυστυχώς, σε αυτή την προγραμματική περίοδο, το υπουργείο Υγείας δεν έχει δικό του τομεακό πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι διέξοδοι για εξεύρεση πόρων. Από τα 45 αυτά εκατ. ευρώ, τα 27 εκατ. ευρώ έχουν δεσμευτεί ήδη σε διάφορα έργα, σαν αυτά του ΤΕΠ Ηγουμενίτσας και του πολυδύναμου κέντρου. Απομένουν δηλαδή 18 εκατ. ευρώ, μέρος των οποίων πρέπει να διατεθούν και για την αναβάθμιση των κέντρων υγείας. Η «πίτα» λοιπόν μικραίνει, ενώ οι απαιτήσεις μεγαλώνουν, με τον ανταγωνισμό παράλληλα να γίνεται πιο μεγάλος. Ωστόσο, όλα θα κριθούν στην επερχόμενη αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, η οποία μπορεί να φέρει και άλλα κονδύλια στο συρτάρι της υγείας, μπορεί όμως και όχι.
Η όλη ιστορία αναδεικνύει όμως το μεγάλο πρόβλημα: την έλλειψη υγειονομικού χάρτη που να στοχεύει κυρίως στην κάλυψη των πραγματικών υγειονομικών ελλείψεων σε κάθε περιοχή. Το υπουργείο Υγείας αυτή τη στιγμή, ελλείψει οποιουδήποτε σχεδιασμού, είναι αναγκασμένο να ακούσει ό,τι του πει η τρόικα.
