Τελευταία από τα προεκλογικά μπαλκόνια γίνεται λόγος, από τους αρχηγούς των δυο μεγάλων κομμάτων του κοινοβουλίου, για την εθνική σύνταξη. Μάλιστα ο πρωθυπουργός της χώρας την εξήγγειλε από την Πάτρα. Παρουσιάζεται μάλιστα σαν δώρο στους «ιθαγενείς».
Πίσω όμως από τις βαρύγδουπες εξαγγελίες τους κρύβεται επιμελώς μια άλλη πραγματικότητα.
Είχαμε αναφέρει τις αλλαγές που έγιναν σε βάρος των εργαζομένων τα τελευταία 15 -20 χρόνια.(δείτε σχετικό σύνδεσμο)
Οι αλλαγές αυτές εντάσσονται σε μια ενιαία στρατηγική μετάβασης, που εκδηλώνεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με διαφορετικούς ρυθμούς σε κάθε χώρα, από αυτό που ονομάζουμε «Κράτος Πρόνοιας» στην «Αγορά Πρόνοιας»
Έχουμε δηλαδή μια μετάβαση από ένα καθεστώς που θεωρούσε την ασφάλιση κοινωνική υποχρέωση του κράτους προς τον πολίτη, σε ένα νέο καθεστώς που θεωρεί την ασφάλιση ατομική υποχρέωση του ίδιου του πολίτη, ο οποίος μετατρέπεται σύμφωνα με τους νεολογισμούς των νεοφιλελεύθερων κύκλων σε «άτομο-επιχείρηση», αναλαμβάνοντας μόνο του το κύριο βάρος της ασφάλισής του, της προστασίας της υγείας του, της εκπαίδευσης, της κατάρτισής του κλπ.
Αυτό ακριβώς είναι και το πνεύμα όλων των συνόδων κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Λισσαβόνα και μετά.
Τα στρατηγικά βήματα για τη μετάβαση από το «Κράτος Πρόνοιας» στην «Αγορά Πρόνοιας», συμπυκνώνονται σε αυτό που ονομάστηκε τριφασικό σύστημα ή «Σύστημα Χιλής».
Ας δούμε τι προβλέπει αυτό το μοντέλο:
Στο επίπεδο των παροχών
Το μοντέλο που προωθείται προβλέπει τη διάσπαση της ασφαλιστικής κάλυψης σε τρεις βασικούς πυλώνες:
Πρώτος πυλώνας: καθιέρωση μιας ελάχιστης «Εθνικής Σύνταξης» (σας θυμίζει κάτι ό όρος;) για όλους.
Θα πρόκειται ουσιαστικά για ένα βοήθημα κοινωνικής πρόνοιας, κατά το πρότυπο του ΕΚΑΣ, με στόχο τη συγκράτηση της απόλυτης εξαθλίωσης. Ήδη κάποιοι την προσδιορίζουν στα 500-550 ευρώ.Εκεί θα εξαντλείται τελικά το σύγχρονο κοινωνικό κράτος. Πρόκειται ουσιαστικά για μια επιστροφή σε μορφές «κρατικής φιλανθρωπίας».
Δεύτερος πυλώνας: χορήγηση συμπληρωματικής επικουρικής σύνταξης μέσω της «πλήρους κεφαλαιοποίησης» του συστήματος.
Οι νέου τύπου επικουρικές συντάξεις της «πλήρους κεφαλαιοποίησης» θα συνδέονται άμεσα με τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις της κεφαλαιαγοράς, όπου θα είναι εισηγμένα τα αποθεματικά των αντίστοιχων ταμείων. Δηλαδή τα ταμεία των εργαζομένων θα μετατραπούν σε θεσμικό δίαυλο χρηματοδότησης της κεφαλαιαγοράς.
Τα νέου τύπου επικουρικά ταμεία δεν θα υπάρχουν προς χάρη του ασφαλισμένου, αλλά προς χάρη της χρηματαγοράς.
Αυτό πιστοποιείται άλλωστε και από το πρόσφατο σκάνδαλο των «δομημένων ομολόγων». Υπάρχουν βέβαια και ενδιάμεσα μεταβατικά σενάρια για ένα μεικτό κεφαλαιοποιητικό – διανεμητικό σύστημα.
Τρίτος πυλώνας: θεσμική καθιέρωση της ιδιωτικής ασφάλισης, αρχικά ως συμπληρωματικής αλλά προοπτικά ως κυρίαρχης μορφής.
Αυτό θα γίνεται ανάλογα με το πακέτο που θα αγοράζει ο κάθε ασφαλισμένος. Ήδη ο δρόμος ανάπτυξης της ιδιωτικής ασφάλισης έχει στρωθεί από τη μια με ένα ολόκληρο πλέγμα φορολογικών και άλλων κινήτρων και από την άλλη με τη διαρκή υποβάθμιση του δημόσιου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης μέσω ενός απίθανου αθροίσματος αντιασφαλιστκών νόμων, διατάξεων και ρυθμίσεων.
Στο επίπεδο της χρηματοδότησης και των πόρων.
Κεντρική ιδέα στην αντιδραστική ποιοτική τομή που επιχειρείται είναι η βαθμιαία απαλλαγή εργοδοτών και κράτους από το οικονομικό βάρος της κοινωνικής ασφάλισης και η δραματική επιβάρυνση των ίδιων των εργαζομένων. (Βλέπε την πρακτική προώθησης των λεγόμενων «επαγγελματικών ταμείων»). Η συνεισφορά του κράτους και κυρίως της εργοδοσίας γίνεται δευτερεύουσα και προοπτικά συμβολική, αφού θα χρηματοδοτεί κατά τα αντίστοιχα ποσοστά μόνο μια ελάχιστη εγγυημένη σύνταξη, την λεγόμενη «εθνική σύνταξη» του πρώτου πυλώνα, που αναφέραμε παραπάνω.
Όλα τα παραπάνω συγκεφαλαιώνονται εύκολα στην εξής προτροπή: Θέλεις ασφάλιση; φρόντισε μόνος σου.
Στο επίπεδο των όρων και προϋποθέσεων συνταξιοδότησης
Με το νέο κεφαλαιοποιητικό-ανταποδοτικό μοντέλο οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης θα γίνουν προφανώς επαχθέστερες (όπως ενιαίο όριο ηλικίας 67 ή και 70 χρονών το ιδανικότερο και κατάργηση 35ετίας). Άλλωστε θα πρόκειται για μια τυπική θεσμική αναγνώριση αυτού που ήδη συμβαίνει στην πραγματικότητα. Τα όρια και η έννοια του εργάσιμου βίου συνεχώς διευρύνονται. Οι νέες εργασιακές σχέσεις, η εργασιακή περιπλάνηση, τα ελαστικό ωράρια και η ανεργία θα σπρώχνουν αντικειμενικά τα όρια συνταξιοδότησης διαρκώς όλο και πιο πάνω.
Συνεχίζεται….
